#47 zomaar een gedachtegangetje

Een thema waar ik veel over nadenk is identiteit. Dat komt denk ik omdat het de laatste jaren zo´n hot topic is. Het is een leuk onderwerp, vind ik, omdat je er zoveel over zeggen kunt en tegelijkertijd zo weinig.

Wat is nou Nederlander zijn? Wie is een echte Nederlander? Dichter bij huis: wat maakt iemand die in Urk woont een Urker?

De Nederlander bestaat natuurlijk niet. En ik begin me steeds meer af te vragen of dé Urker wel bestaat.

Zou je het voorargument kracht bij willen zetten zul je het toch moeten doen met de clichés die voorhanden zijn. Tuurlijk, het is mijn geboorteplaats, ik spreek de taal, ben bekend met gebakken vis op zaterdag en wanneer ik in december al die afschuwelijke kerstmuziek op de radio hoor verlang ik vurig naar het Ere Zij God. Mét vogeltje in het orgel! Dat zegt dan weer iets over wat voor Urker ik ben.

Als je het gaat hebben over identiteit ga je algauw eigenschappen toekennen aan mensen om ze te duiden. Maar ja, niet iedereen deelt die. Maakt dat dan dat die mensen geen onderdeel van de groep zijn? Het is een richting die we niet op moeten willen gaan. Wanneer er over identiteit gesproken wordt ligt een verkeerde afslag al snel op de loer.

Gisteren deelde ik een post over een boek dat ik aan het lezen ben over de Friezen. Over de terpen die ze bouwden en de sluizen die ze aanlegden. En ik las dat de eerste sluis, gevonden in Vlaardingen, al stamt uit de eerste eeuw! Het was een simpele uitgeholde boomstam, maar doeltreffend: het liet het water weglopen en hiel binnenkomend water tegen. In de tijd dat Plinius de Grote (zijn werk moet je zien als een Romeinse Bosatlas) hier kwam en schreef over dat arme volkje dat leefde in een gebied waarvan ‘in een oeverloze discussie van de natuur’ nooit duidelijk is of het tot land of zee behoort, dachten de mensen hier al na over hoe ze zich moesten wapenen tegen het water.

Potjandorie, dacht ik toen ik dat las. Al tweeduizend jaar lang proberen mensen hier droge voeten te houden. Na dat eerste primitieve sluisje kwamen er terpen, daarna voorzichtige dijkjes, polders, landwinningsprojecten, Zuiderzeewerken en tenslotte Deltaplannen.

Over identiteit kun je bar weinig zeggen of met zekerheid stellen. Maar kijk naar de kaart van Nederland doorheen de eeuwen en vooral die van vandaag de dag. Je zult dijken en polders zien, maar kijk eens beter en ontdek dat overal pompen zijn, gemalen, sluizen, sloten, waterwerkjes die het land voorzien van water dat het nodig heeft en machines om het water weg te werken. Een complete infrastructuur waar je U tegen zegt.

De strijd tegen, of liever het samenleven met, het water komt toch aardig in de buurt van iets wat we identiteit kunnen noemen. Zeewering en polderen. Meer zinnigs kun je niet zeggen over dit gebied en de mensen die er wonen, wat mij betreft.

Het is daarom ook spijtig en zelfs diep verontrustend dat je de personen die op dit moment zitten te formeren om straks het land te besturen, mensen die veel op hebben met identiteit, daar helemaal niet over hoort. En dan bedoel ik niet de waterwerken zoals we die kennen (koketteren met de Deltawerken kunnen ze wel), maar de waterwerken die we in de nabije toekomst nodig zijn.

Al ben je klimaatscepsis, kun je niet ontkennen dat, laten we een milde voorspelling nemen, wanneer de zeespiegel één meter stijgt we al een aardig probleem hebben. Daar zal veel op aangepast moeten worden. Die hele infrastructuur. Een klus van hier tot overmorgen.

Je hoort ze er niet over.  

Tijdens de laatste verkiezingen heb ik daar op gelet. De eerste die de waterwerken opnoemt en vooral hoe we die toekomstbestendig kunnen maken krijgt mijn stem, dacht ik. Ik heb er niemand op kunnen betrappen.

Ja, ik zag Timmermans iets schreeuwen over kerncentrales, maar dat was het dan ook wel. In de aanloop naar de verkiezingen werd vooral alles weggemaaid door, jawel, die verdraaide identiteitspolitiek.

Best vreemd eigenlijk, dat de partijen die zich bedienen van diezelfde identiteitspolitiek, zich wentelen in grote onverschilligheid als het hierom gaat. En gaat het er wel over, is dat meestal in ontkennende zin. 

Nu hebben we hier toch juist iets moois te pakken waar we mee vooruit kunnen wanneer het over identiteit gaat. Iets wat ons allemaal aangaat.

Geert Wilders, beste man, leuk dat je Nederland weer terug wil geven aan de Nederlanders, maar zorg ervoor dat je straks Nederland niet hoeft terug te geven aan de zee. Dat zou wat zijn toch.

Nou ja, het juiste logo heb je er al voor.