JMZWAAN

Op de bovenstaande foto zie je niemand minder dan Indiana Jones in de openingsscène van The Temple of Doom, samen met Willy Scot, een personage dat geheel gillend door de film rent. Wat opvalt aan die foto is dat Indiana Jones’ uiterlijk anders is dan je van hem gewend bent. Indiana is een actiefiguur, met opengescheurde overhemden en een cowboyhoed. Hier zien we hem in een keurige witte smoking met daarop een knalrode anjer vastgepind. En dat klopt: Steven Spielberg bracht met de openingsscène van The Temple of Doom een hommage aan de James Bond films. Ook James Bond, de vertolking van Sean Connery althans, droeg een witte smoking met rode anjer. Dat is niet zomaar een hersenspinsel geweest van Ian Flemming, de schrijver van de spionromans. Flemming was ten tijde van de Tweede Wereld oorlog zelf een geheim agent. Hij voerde verschillende missies uit en werkte mee aan diverse operaties, die hij later prettig verwerkte in boeken als Goldeneye. Eén missie tijdens de oorlog was om bev...

Hoe Vlaams mag uw Nederlands zijn? Het boek Witte Oren, van Louis van Dievel, speelt zich af in het fictieve Kerkevoort. Een typisch Vlaams dorp, met een kerk en pastoor, een frietkot en een glasbol op het dorpsplein. Ware het niet dat er al achter al die gesloten rolluiken (ook typisch Vlaams, of zuidelijk zo je wil) van alles afspeelt waar de mensen nooit mee naar de biecht zouden durven. Lucienne Stassen, een oud stuk crapuul die heel haar leven heeft besteed aan het in de gaten houden van haar buren, heeft al witte oren, naar een plaatselijke gezegde. Boven de rivieren spreken we van nieuwe aardappelen die niet meer meegemaakt zullen worden.     Met een pervers genoegen hangt ze in haar laatste dagen nog eens alle vuile was buiten. Heeft Bart echt met Dirk staan kussen achter de glascontainer? Wilde Marina haar liefdesrivale echt met een mes vermoorden? Bij wie komt de viriele loodgieter allemaal ‘de zaak ontstoppen’? De roddels van Lucienne hebben hun gevolge...

‘Schokland is een magische plek,’ hoorde ik schrijver Eva Vriend in een radio-uitzending zeggen. Ik kan niet anders dan het hartgrondig met haar eens zijn. Schokland is een magische plek. Ik mag er graag komen, voor een wandeling over het oude haventje of helemaal naar het zuidpunt om uit te rusten bij de restanten van het kerkje. Schokland, dat heuveltje in een verder zo strak landschap, blijft op een bepaalde manier altijd trekken. Het kan de vertrouwdheid zijn van het oude land in een nieuwe polder, of omdat, als bij zoveel Urkers, er een stukje familiegeschiedenis ligt. Het kan ook zijn omdat het huidige Schokland zo lekker tot de verbeelding spreekt. Ooit was het een eiland in een woeste binnenzee.    Alles op Schokland is ooit. Ooit kabbelde hier zout water tegen een palenscherm, ooit zongen hier mensen in een kerkje, ooit klonken klompen van visserlieden op een plankier, enzovoort, enzovoort.    Op het museumpleintje heb ik ooit eens iemand horen zeggen dat hi...

Soms kan het lijken alsof, onverwachts, bepaalde dingen via verschillende kanalen tot je komen. Alsof iedereen heeft afgesproken: daar gaan we het eens over hebben. Vorige week ging het in de rubriek ‘een rondje Europa’, van de onvolprezen podcast Europa Draait Door, over Oostenrijk en de Russische inmenging bij de veiligheidsdienst. Arend Jan Boekestein zei over Oostenrijk dat hij altijd zo hard mogelijk het gaspedaal intrapt om zo snel mogelijk naar Italië te kunnen. Daarbij zei hij ook: ‘vrijwillig hebben ze de Anschluss met Hitler gedaan, weet je nog? Ben ik nooit vergeten!’    Boekestein weet het vaak zo te brengen alsof hij er zelf bij is geweest. Hij doet me soms denken aan Methusalem de Tijdt uit de stripreeks Van Nul Tot Nu . Wenen. Niet de meest voor de hand liggende bestemming als je een stedentrip wilt doen. Mijn reisgenootje en ik hadden het een aantal jaar geleden ook nooit verwacht toen we met trillende vingers de code van onze verrassingsreis intikte en s...

Deze week sprong er zomaar een melodietje in mijn hoofd. Die was afkomstig uit de Netflixserie Unbreakable Kimmy Schmidt, over een meisje dat jarenlang door een sekteleider in een kelder is vastgehouden en sinds haar bevrijding haar weg in New York moet weten te vinden. Dat klinkt misschien ernstig, maar dat is de serie absoluut niet: het heeft een luchtige en grappige toon. Doordat Kimmy ontvoerd werd in haar tienerjaren heeft ze die jaren gemist, en ze moet de stad en de wereld opnieuw ontdekken. Dat doet ze op haar eigen, haast kinderlijke manier. Ze trekt in bij een mislukte Broadway acteur, die ontzettend lui is maar zich toch een musicaldiva waant. Ik vond het indertijd een geestige serie. Het werd onder andere geproduceerd door Tina Fey, en die vrouw heeft wel aardige humor. Het melodietje wat ik net aanhaalde komt uit een aflevering waarin een wat-als scenario wordt geschetst. Wat als Kimmy nooit in die bus was gestapt en geen slachtoffer van een geschifte sekteleider werd? H...

Een collega stelde vanochtend voor om een tafel in te richten met ‘vergeten schrijvers’. Ze was op dit idee gekomen omdat een klant had gevraagd naar Carmiggelt. Van alle vestigingen had alleen Almere die in de catalogus. Voordat ze de kronkels kon lezen, moest ze dus eerst een reservering doen, een paar dagen wachten en dan weer terugkomen om het boek op te halen. Hoe mooi zou het zijn als Carmiggelt gewoon in de polderbieb zou liggen? Een prachtig idee. Iedere bibliotheek zou minstens één Carmiggelt moeten hebben. En ik voegde er vrijwel meteen Büch aan toe, want daar had ik ook flink voor moeten zoeken in de catalogus. Per toeval kwam ik hem tegen in de kringloop, en niet om af te doen aan de charme van kringloopwinkeltjes hoor (pareltjes voor ’n prikkie), maar kom op zeg, Carmiggelt en Büch, dat zijn toch geen vergeten schrijvers?   Misschien viel mijn oog op het boekje van Büch omdat het al zolang op mijn leeslijstje had gestaan. Tijdens de zorgopleiding was het boekje al ...

Als ik een mindmap moest maken van Bouwewijn Büch, zou ik natuurlijk eerst zijn naam in het midden schrijven, en daarna: schrijver, reisprogramma’s, eilanden, dodo’s, Napoleon, Waterloo, Adelheid Roosen en Goethe. En tenslotte: gek. Dat is ongeveer alles wat ik weet van de beste man. Het was pas onlangs dat ik zijn reisprogramma’s bekeek op YouTube en aangestoken werd door zijn ongebreidelde enthousiasme en vertelkunst. In een aflevering over Las Vegas staat hij boven een krater, ontstaan door oefeningen met atoomproeven, en loopt hij plotseling, midden in zijn verhaal, naar een vreemdsoortig blikken apparaatje toe. Zijn nieuwsgierigheid laat hem bijna huppelen. Het blijkt maar een simpel stukje meetapparatuur te zijn, maar Büch weet het te brengen alsof hij bij punt X op een piratenkaart een schatkist heeft opgegraven. Zulke televisie wordt ook niet meer gemaakt hoor. Nu pas lees ik voor het eerst een boek van zijn hand, het Dolhuis, en ik mocht willen dat ik dat eerder had gedaan...

Paul McCartney liet het album Egypt Station beginnen met het rumoer van een treinstation. Goede keuze, het zette meteen de juiste sfeer neer. Stephen King liet in Bezeten Stad de lezer vooraf nieuwsberichten lezen over verdwijningen die plaatsvonden in een stadje in Maine, ook een goede keuze, je vraagt je meteen af wat er gebeurd is. Stel nu, stel, dat er vreemde dingen staan te gebeuren in een dorpje in de Noordoostpolder? Stel dat daar op een mooie dag, daar komt ie weer , vliegende schotels landen? Of het nieuws daar verslag van zou doen weet ik niet, het valt immers niet serieus te nemen? Maar ik vermoed wel dat het zou broeien en gonzen in allerhande obscure chatgroepen. En heel misschien, misschien, zou een fragment uit zo’n halfgare groep er zo uit kunnen zien:   Bericht uit Telegramgroep ‘spread love’, van deelnemer Floriensummeroflove68, verstuurd op 22 april 2023, om 21:40: Mooie zielen! Jullie hebben vast het nieuws meegekregen over het dorp Tollebeek in de Noo...

Mag ik deze plek even gebruiken om de Bredaase dichter John O’Mill in de schijnwerpers te zetten? Hij heeft het meest leuke gedichtje ooit geschreven. John O’Mill, pseudoniem van Johan van der Meulen, was leraar Engels op een Middelbare School en schreef gedichtjes en limericks van meestal niet meer dan vier regels. Daarvoor liet hij zich inspireren door het klungelige werk van zijn leerlingen, die vaak onbewust Nederlands taalgebruik letterlijk namen in het Engels. Dat leverde onbedoelde geestige zinnen en woorden op, e en voorbeeld: ‘he gaves him a pack on his thunder’ – een pak op z’n donder. Kostelijk. Dat vonden zijn collega’s, die hem aanspoorden zijn werk uit te geven, maar dat vonden zijn leerlingen ook, waarvoor O’Mill regelmatig zijn versjes opvoerde. Het zal vast gezellig zijn geweest in dat klaslokaaltje. In het boekje Lyrical Laria , wat al is uitgegeven in 1956 en een vast plekje in mijn boekenkast heeft, staat het volgende - en mijn favoriete - gedichtje: H₂ 0 Jé...