JMZWAAN

  Volgens mij heb ik het nog maar één keer gegeten. En dat slechts als onderdeel in een gerecht dat ik ook nog maar één keer gegeten heb. Het gerecht was gefrituurde courgettebloem, op een terrasje ergens in Rome, de smaakmaker was ansjovis. Per toeval zag ik nieuwe boek van Petra Possel voorbijkomen op sociale media, en hoewel je een boek niet op zijn kaft moet beoordelen, trok het mijn nieuwsgierigheid en trakteerde ik mezelf vervolgens op de rode omslag, met daarop een knalgeel conservenblikje ansjovis. Petra Possel, ooit vanuit Amsterdam naar het rustieke Friese Gaast getrokken, was op een dag de dijk opgeklommen en zat daar op een bankje te mijmeren over het IJsselmeer. Hoe kan het toch zijn dat toen het IJsselmeer nog zee was het vol ansjovis zat en we het nu nog nauwelijks kennen?    Bij Ansjovis - of Ansoop in fijn Urkers – denken we vooral aan Zuid-Europa. Een Nederlander belegt zijn pizza nu eenmaal niet zo snel met ansjovis, dat bestellen we bij de Italia...

 In de late ochtend van 1 maart 1953 kwam er een bediende met een kopje thee met een schijfje citroen aan een slaapkamerdeur. Ze haalde adem, schraapte haar keel en klopte aan… maar hoorde niets. Ze moet gedacht hebben dat de persoon die ze wekken moest nog lag te slapen, en diegene hield er niet van gestoord te worden uit zijn nachtrust. Ze zal, zo stel ik het me voor, het dienblaadje tenslotte voor de deur hebben neergezet en de verdere dag in spanning hebben gekeken of de thee naar binnen was gepakt. Maar thee werd er niet meer gedronken. Aan de andere kant van de deur lag Jozef Stalin. Op zijn tapijt, in een plas van zijn eigen urine. Het zou nog de hele dag duren voordat zijn personeel eindelijk de moed bij elkaar had verzameld de kamer te betreden en de man in zijn noodlijdende toestand aan te treffen. De Maarschalk was getroffen door een hersenbloeding. Misschien komt het door de oorlog in Oekraïne en de steeds meer ontpoppende dictator Poetin dat ik mij steeds meer begi...

 Moe van het zoeken naar podcasts zocht ik onlangs in bed naar een interessant YouTube filmpje om te luisteren. Ik kwam uit bij de Universiteit van Nederland, behapbare minicollega´s over uiteenlopende onderwerpen. Een titel sprak me aan: waarom is het Nederlands niet uitgegroeid tot een wereldtaal? Het had, gezien onze koloniale en handelsverleden, de potentie om uit te groeien tot een taal die door een aanzienlijk deel van de wereldbevolking gesproken kon worden. Zo is het Portugees nog steeds een grote taal in Zuid-Amerika. Stel je voor dat overal waar de Nederlanders voet aan wal hebben gezet nu nog Nederlands zou worden gesproken. Dan had je een taalgebied gehad wat gedeeltes van de Amerikaanse oostkust, Wallonië, Luxemburg, Brazilië, India, Zuid-Afrika, de Caribische eilanden, Australië, Nieuw-Zeeland, Suriname en Indonesië had beslaan. Wat een afzetmarkt voor schrijvers! In plaats van de eindeloze Marvel films zouden de albums van Suske en Wiske verfilmd worden, Daniel C...

Ook wel bekend als hét shopparadijs: plotseling ligt het daar, een vesteging die doet denken aan koloniale tijden – geheel in stijl met dé gelijknamige attractie van Lelystad. Aan de buitenkant metershoge bakstenen muren, daarbinnen enkel winkels. Winkels met kleding, kleding en nog eens kleding. Ik was in Bataviastad, want ik had kleding nodig. Een goede vriend van me zweert bij Bataviastad. Want, zo zei hij, daar heb je alles bij elkaar en nog goedkoop ook. Hij slaagt er altijd. Dat wilde ik ook wel eens: slagen. Want daar heb ik moeite mee. In grote kale hokken vol kleding zocht ik onder gedreun van hippe muziek naar T-shirts en spijkerbroeken voor de beloofde lage prijs. Ik liep een winkel in en zocht tussen de rekken. Niets dat me aansprak. De volgende winkel. Nog hippere muziek, harder ook. Een kartonnetje dat zei dat de kledingstukken eronder in prijs verlaagd waren trok me aan. Ik greep een prijskaartje vast om te zien wat de prijs was en draaide die zwijgend weer om. Missc...

Toen we een tijdje geleden eens met vrienden aan tafel zaten kwam plotseling uit het onbekende de vraag omhoog borrelen: hang je toiletpapier met het velletje naar voren of naar achter? Voorhangers en achterhangers Naar voren meende ik. Zo was ik het altijd gewend geweest en het was de manier waarop ik mijn rollen altijd had opgehangen. Juist naar achter, meende iemand anders, bij mensen die de rollen naar voren bevestigde zat een steekje los. De discussie die volgde liep hoog op. Bij de voorkantpartij was het zo logisch dat de rol met het velletje naar voren hing, dat het simpelweg niet denkbaar was dat de rol andersom bungelde. Bij de achterkantpartij was dat hetzelfde geval. En ook al was hij alleen in zijn standpunt - dat me ergens troost gaf en bevestigde dat ik aan de juiste kant stond - hij kon zich in geen enkel opzicht verplaatsen in een voorkanthanger. In dit geval kan ik enkel voor mezelf spreken: wie vindt het nou prettig om met zijn knokkels langs de muur te schuren om...

Ooit wel eens van de uitdrukking praten als Brugman gehoord? Die uitdrukking heb ik nooit echt goed begrepen. Ik leefde altijd in de veronderstelling dat Brugman synoniem stond aan brugwachter. Nu heb ik tijdens de vele bootvakanties in Friesland menig brugwachter gezien. Praten deden ze niet. Ze maakten eerder een eenzame en vooral zwijgzame indruk. Totdat de Friese klompjes met het sluisgeld naar boven getild kon worden. Maar dit klopt dus helemaal niet. Praten als Brugman verwijst niet naar een beroep, maar naar een historisch figuur.    Johannes Brugman was een 15 e -eeuwse monnik uit Duitsland, die zich aansloot bij een groep monniken die als doel hadden een klooster in Amsterdam te stichten. Het stadsbestuur was daarop tegen, maar dankzij de vurige pleidooien van Brugman raakten ze uiteindelijk toch overtuigd en mocht het klooster gebouwd worden. Het spreekwoord betekend dat ook: praten met veel overtuigingskracht, of iemand proberen te overtuigen van iets. Maa...