#89 een complotje voor de leuk

Zo nu en dan schotelt YouTube video’s voor die je zelf nooit opgezocht zou hebben, maar waarvoor je dankbaar bent dat je ze te zien krijgt. Zo had ik wat interviews gekeken van Stephen King, werd ik netjes doorverwezen naar een video waarin hij zijn beklag doet over de verfilming van The Shining en kreeg ik daarna een video voorgeschoteld van de vermeende symboliek die in de film verstopt zou zitten. Dat vind ik altijd wel vermakelijke kost. En hoewel ik zo min mogelijk tijd probeer door te brengen op YouTube en dergelijke apps, zijn dit soort video's soms een prima tijdsbesteding.

King was geen fan van The Shining omdat Stanley Kubrick er een totaal andere visie op na zou houden dan King met zijn boek had bedoeld. In het boek is Jack een liefhebbende vader en echtgenoot, die slachtoffer wordt van het hotel en alle narigheid die daar huist. In de film is het vanaf het begin een man die niet per sé plezant te noemen is. Het einde van beide werken is ook totaal anders. (Ik kan ondertussen wel spoileren toch?) Zoals King het verschil samenvatte: in het boek brandt het hotel af, in de film bevriest het.

Niet om The Shining af te kraken, het is één van de films die een onuitwisbare indruk heeft weten te maken. Het onheilspellende sfeertje: prima. Het gevoel van desoriëntatie: grandioos. De cinematografie: superieur! Laat dat maar aan Kubrick over.

Kubrick stond bekend als een perfectionist, die er alles voor over had om hét perfecte plaatje te schieten. Daarmee wist hij zijn cast en crew tot het uiterste te tergen. Er was niets dat aan het toeval werd overgelaten. En laat dat nu juist de reden zijn waarom er zoveel verschillende theorieën over de film rondgaan.

Zo zou de film volgens één theorie vooral gaan over het meest gruwelijke hoofdstuk uit de Noord-Amerikaanse geschiedenis: de uitroeiing van de oorspronkelijke Amerikanen. Het hotel is op een oude indianenbegraafplaats gebouwd, dat is één. Het iconische vloermotief, eigenhandig uitgezocht door Kubrick, is een indianenmotief. In een scéne staat Jack agressief een tennisbal tegen een muur te gooien die vol hangt met indianendecoratie, wat opgevat kan worden als een kolonisator die de oorspronkelijke bevolking uitdaagt. In de koelscéne van het hotel zijn blikken voedsel te zien met de afbeelding van een indiaan erop, enzovoort, enzovoort. Afijn, ik ga niet in alles mee, maar vermakelijk is het wel.

Een andere theorie, die misschien wat gevaarlijker van aard is maar niet minder vermakelijk: Kubrick zou via de film zijn betrokkenheid bij het in scéne zetten van de maanlanding opbiechten aan het publiek. Zo is de kamer die absoluut niet betreden mag worden in het boek genummerd als 217, maar in de film 237. Aha! Dat is de afstand van de aarde naar de maan in mijlen! En het is niet zonder reden dat Danny een truitje draagt met daarop een geborduurde Apollo 11, nietwaar?

Nogmaals: ik ga niet in alles mee, maar vermakelijk is het wel.

Overigens, er bestaat een leuke documentaire over de symboliek in The Shining genaamd Room 237. Heeft een tijdje op Netflix gestaan, maar zal vast nog wel ergens te zien zijn.

Goed, waarom haal ik dit alles nu aan: omdat ik deze week met een collega aan de praat raakte en het onderwerp van gesprek, geheel toevallig, richting complottheorieën ging. Over dat het aantal mensen dat in complotten gelooft zo’n vlucht had genomen volgens mij, of nee, het begon over AI en dat het steeds moeilijker wordt om te geloven wat nu waar is en niet.
  ‘De maanlanding bijvoorbeeld’, zei ze, ‘daar kan ik nog steeds niet helemaal bij.’
   Ik veerde op. ‘Hoe dat zo?’
  ‘Nou, ergens heb ik het gevoel dat het niet helemaal klopt. De president die met astronauten in de ruimte zit te bellen met een simpele landlijn. Geloof jij het?’
   ‘Nou ja,’ zei ik, ‘ik geloof wel dat het plaatsgevonden heeft hoor. Maar misschien hebben ze het wel hier en daar wat opgepoetst allemaal. Ze hadden een strijd met de Sovjets te winnen he.’
  ‘Ik geloof ook niet alles van die theorieën hoor…’
  ‘…maar vermakelijk is het wel,’ vulde ik aan.
  ‘juist!’

Hoe toevallig is het dat je op een avond een video bekijkt waarin wordt geopperd dat een regisseur achter het regisseren van de maanlanding zat, en je de volgende dag een gesprek met je collega voert over het wel of niet plaatsvinden van die gebeurtenis? Is dat wel toeval?

Als je net als ik een sucker voor nutteloze weetjes en verstopte symboliek bent, is het zeker raadzaam om The Shining en bijhorende docu te bekijken. 

Zolang het maar vermakelijk blijft.