#113 de geschiedenisgrens

Op het Redditforum AskHistorians wordt er wel eens gevraagd welke grens je moet trekken als het gaat om geschiedenis. Om een beetje de oorzaken en gevolgen van gebeurtenissen te kunnen zien heb je afstand nodig. Twintig jaar is de grens die daar wordt gehanteerd.

Hoewel je er van mijn part over twisten mag is die grens ook wel logisch: pas na de tijd kun je zien wat bepaalde gebeurtenissen hebben teweeggebracht. Of hoe de tijdgeest is verandert waarmee je anders tegen bepaalde dingen kunt aankijken. Maar na twintig jaar kun je dingen ook weer vergeten. Er is ondertussen een hele generatie die leren over de aanslagen op het World Trade Center op 9/11 uit hun geschiedenisboek in een klaslokaal. Meer dan twintig jaar geleden en geschiedenis. De daaropvolgende Amerikaanse strijd tegen het terrorisme inmiddels ook, hoewel bijvoorbeeld het presidentschap van Barack Obama dan weer buiten die grens valt. Nog geen geschiedenis. En ik ben bang dat het presidentschap van Trump ook nog lang geen geschiedenis zal zijn.

Soms, als ik dat apparaat in mijn broekzak voel trillen, probeer ik te herinneren wanneer ik mijn eerste mobiele telefoon heb gekocht. Dat zal aan het eind van de brugklas zijn geweest, na een jaar krantenlopen. Het toestelletje, makelij van Nokia, had een minuscuul beeldschermpje, waar je overigens fantastisch Snake op kon spelen. Simpel, maar doeltreffend: je kon ermee bellen en Sms’en. Nog in diezelfde middelbareschooltijd kwam ineens de smartphone. Plotseling kon je er van alles mee. Ik herinner de eerste Whatsappgroep waar ik lid van werd. En ik herinner ook het eerste moment waarop ik ernaar verlangde er weer uit te stappen.

De smartphone en alle gekkigheid die erbij kwam kijken is inmiddels zo verweven geraakt met ons dagelijks leven dat het lijkt alsof het altijd al zo geweest is. Inmiddels is er een hele generatie die niet anders gewend is. Zij zijn opgegroeid met een beeldscherm in de hand. Voor die jongeren zijn smartphones en social media niet iets wat ineens in hun leven kwam. En ze hebben geen tijd ervoor gekend.

Toch valt het nog allemaal binnen de geschiedenisgrens. De eerste Europese Iphones kwamen uit in 2007, YouTube werd gelanceerd in 2005, Twitter kwam aangevlogen in 2006, de eerste appjes werden verstuurd in 2009 en Instagram ging pas in de lucht in 2010. Behalve Facebook dan. Die site werd gelanceerd op 4 februari 2004 en die datum mogen we officieel geschiedenis noemen.

Met Facebook begon het allemaal. Laten we die datum aanhouden als het startschot voor de Digitale Revolutie, zoals deze tijd later vermoedelijk genoemd gaat worden. (denkikhoorikbenmaareensimpelegeschiedenisliefhebbergeenhistoricus)

Er bestaan inmiddels mensen die niet beter weten dan dat het bovenstaande altijd bestaan heeft. Voor hen is het een vaste zekerheid.

Maar geschiedenis is het (nog) niet.