#286 Gezellig tegengif

Op internet zag ik een oproep voor de lezersmars voorbijkomen, een ‘symbolisch weerwoord van boekenliefhebbers tegen censuur, autocratie en andere ondemocratische bewegingen die overal ter wereld opduiken’.

Na de mars, zo las ik op de site, zouden de deelnemers gelijktijdig voorlezen uit een meegebracht favoriet boek, waardoor er een ‘kakofonie’ zou oprijzen ‘uit al die verschillende kelen en boeken’. Dat zou dan symbool staan voor de ‘krachtige stem van de literatuur’.

Het was jammer dat ik een zaterdagdienst had. De mars en in het bijzonder de kakofonie leek me geinig om bij te wonen.

In de avond – vrienden waren afwezig of hadden andere afspraken – lag ik onderuitgezakt in de bank televisie te kijken zoals je dat tegenwoordig doet; met de smartphone voor de neus. Bij het avondnieuws viel het woord ‘demonstratie’, en ik verruilde het kleine scherm voor het grote. De kakofonie!

De eerste gedachte: dat is raar uit de hand gelopen. Waren dit die brave boekenlezers?

Pas een paar seconden later begreep ik dat ik niet naar de demonstratie in Utrecht keek, maar naar die in Den Haag. De woorden ‘hooligans’ en ‘anti-immigratie’ werden genoemd, in een gebouw waar een politieke partij haar kantoor huisvest waren ruiten ingegooid. Tijd voor een sigaretje.

Per toeval zapte ik later naar een aflevering van Mocronado’s, een documentaireserie van regisseur Jalal Bouzamour. In de serie volgt hij vier mannen die naar Nederland waren gekomen als gastarbeiders. Hij vroeg ze hoe dat hun was vergaan, aankomen in een nieuw land, met andere mensen en andere gewoonten.

In een (niet toevallige) setting aan de Zaanse Schans streken ze neer voor een picknick, met de typische molens in de achtergrond. Toevallig (of juist niet) hadden ze allemaal een Nederlands meisje gevonden, waarmee ze waren getrouwd en een gezin mee hadden gesticht. De mannen waren bijzonder openhartig en de serie dreigde een beetje zoet te worden, tot de kinderen aan het woord kwamen. De uitdagingen die kwamen kijken bij opgroeien tussen twee culturen werden niet uit de weg gegaan.

Eén van de mannen, Mohammed, was neergestreken in een Fries dorpje en was getrouwd met een echte Friezin. Ze zaten naast elkaar in de woonkamer toen ze werden geïnterviewd, en zij was degene die een doosje onder haar stoel vandaan toverde. De inhoud, vertelde ze, had Mohammed gekregen omdat hij zich naast zijn werk in de fabriek had ingezet als vrijwilliger in het buurtcentrum. Daar had hij andere nieuwkomers op weg geholpen, door ze onder andere de Nederlandse taal te leren. De Friezin tilde het dekseltje op. De koninklijke onderscheiding in de vorm van een oranje lintje lag even trots in het doosje als Mohammed naast zijn vrouw zat. 

Het zou de lange dag kunnen zijn geweest, of de eerste werkweek die na de vakantie in de benen zat. Het zou het contrast met de beelden uit Den Haag kunnen zijn geweest, of het sentimenteel-manipulerende deuntje dat onder de serie was gemonteerd. Misschien wel een combinatie van dat alles. Vertederd keek ik vanaf de bank naar het stel.

En potjandorie – met de laatste lintjesregen en de citroengrimas van onze voormalige minister van Asiel en Migratie indachtig – wat doen we in dit land mensen als Mohammed en zoveel anderen toch ongelooflijk tekort.

Net als de boekenliefhebbers trouwens, want van die hele kakofonie heb ik niets meer teruggezien. Ach, laat de lintjestrots van dat gezellige echtpaar maar bestaan als tegengif. 

Mocronado’s is te zien bij WNL op NPO Start.