JMZWAAN

Ieder mens kent zo zijn eigen rituelen in de decembermaand. Sinterklaassurprises maken, kerstbomen optuigen, stemlijstjes maken met je favoriete muziek; je kent het wel. Sommige van die rituelen hangen samen met herinneringen en nostalgische gevoelens. Zo neurie ik nog altijd wat nummers van Een boom vol liedjes , dé kerst-cd van Elly en Rikkert, bij het optuigen van de kerstboom. Op het particuliere decemberrituelenlijstje staan nog wel meer dingen, maar één ding daarvan is kuieren. Kerstkuieren. Bij voorkeur op z’n Urkers: met de auto. Het doel: de meest uitbundige kerstverlichting vinden. Het mag wanstaltig zijn. Genieten juist.  Ooit reden we na een etentje met een volle auto vanuit Kampen terug naar Urk. Omdat we rubbernekken toen nog geinig vonden, besloten we bij Nagele af te slaan om te zien hoe het dorp en haar bewoners de kerstverlichting hadden georganiseerd. Nagele stelde niet teleur en een nieuwe decembertraditie was geboren. Bij de tweejaarlijkse lichtjesroute d...

Luister eens naar onderstaande YouTubevideo. De zogeheten main title van de film Kings Row (1942). Komt het je al bekend voor? Beeld je in dat je in een raket door het raampje naar buiten kijkt. Je staart naar het oneindige niets, gevuld met talloze sterren. Plotseling schuiven er levensgrote gele letters voorbij. De main title van Star Wars lijkt verdacht veel op die van Kings Row, vind je niet? Er wordt wel eens beweerd dat componist John Williams zijn muziek voor Star Wars gejat heeft van Erich Wolfgang Korngold  of dat het een ripp off  zou zijn, zoals dat zo beschuldigend heet. Zelf ziet hij het eerder als een eerbetoon naar de bombastische filmmuziek van het Hollywood uit de jaren ’30 en ’40. En toegegeven: die is ook geweldig. Ben je een kunstenaar als je iets compleet uit jezelf bedenkt? Of ben je evengoed een kunstenaar als je hier en daar wat ‘inspiratie opdoet’ en al die verschillende dingen samenvoegt zodat er iets nieuws kan ontstaan? Meer filos...

Na een werkdag moesten er nog wat boodschappen worden gedaan, en ik besloot voor het gemakt rechtsaf te slaan bij een supermarkt in Emmeloord-West, een heerlijke winkelomgeving in de geborgenheid van flatgebouwen. Er liep een groepje kinderen verkleed als piet door de super, opgewonden van de Sinterklaasintocht eerder die dag. We waren gelijktijdig bij de zelfscan. ‘Mevrouw, hoe duur kost deze tas?’ vroeg een kind aan de winkelvrouw die er de controle deed.    ‘Hoe duur kost deze tas!’ herhaalde ze luid. ‘Het is: hoe veel kost deze tas, of hoe duur is deze tas!’    Of er nog een prijs genoemd werd weet ik niet, ik moest mijn aandacht bij de zelfscan houden. Laten we zeggen 25 cent voor een tasje.    ‘Kunnen jullie dat betalen,’ riep ze op afstand naar het groepje pieten, ‘of zijn jullie daar te skeer voor?’ Skeer. Tijd niet gehoord. Volgens mij betekent het zoiets als zuinig of gierig, maar ik weet het niet zeker. Toen het woord kwam viel ik al ...

Etymologie, de herkomst van woorden, is iets wat me eindeloos weet te vermaken. Zo blijf ik het fantastisch vinden dat de term schaakmat uit het Perzisch komt. Shāh māt , wat samen koning is zonder uitweg betekent. Wij kennen het woord van de Arabieren, die Shāh māt interpreteerde als de koning is dood . Leuk detail daarbij is dat het vroege schaakspel werd beëindigd als de koning was verslagen. Veel woorden gebruik je dagelijks, zonder dat de herkomst en betekenis duidelijk is. Zo ontdekte ik eerder dat bijbel van het Libanese Byblos komt. En ik zocht verder in de kerkelijke hoek. Want waar komt het woord kerk zelf eigenlijk vandaan? Of het woord psalm ? Die woorden zijn voor mij zo gewoon als hagelslag op een sneetje wit, zonder dat ik de herkomst werkelijk ken. Zo komt koster van het Latijnse custos , wat zoiets als bewaker of zorgdrager betekent. Onze geliefde psalmen komt van het Oudgriekse psalmos , wat zoiets als – let op – het tokkelen van een gitaar of gezang met s...

Samen met iemand organiseer ik een soort kerstborrel. Diegene heeft een katholieke opvoeding gehad. We hebben het zo nu en dan over katholieken en protestanten. Doorgaans zijn dat leuke gesprekken.  Omdat het thema kerst is, kwamen tijdens een brainstormsessie algauw de bekende kerstklassiekers als All i want for Christmas voorbij. Maar ook: Stille nacht, heilige nacht . Deze kenden we allebei. Het lied uit 1818 is nog steeds populair en geen kerstdienst is compleet zonder. (Wat mij betreft niet compleet zonder vogeltje in ’t orgel). We dachten dat het leuk zou zijn om het samen te zingen, als tegenhanger van al dat Amerikaanse. Ik begon.  ‘Stille nacht, heilige nacht… ’ ‘Alles slaapt, sluimert zacht…’ nam ze het over. ‘He, het is toch: Davids zoon, lang verwacht?’  We ontdekten dat we allebei het lied kenden, maar op verschillende manieren zongen. We googelden naar het verschil tussen de protestantste en katholieke versies en lazen elkaars kerstlied. ‘Dat zo...

Afgelopen vrijdag was het Halloween Hervormingsdag. Ook wel bekend als Reformatiedag. Op 31 oktober 1517 spijkerde Maarten Luther zijn 95 stellingen op een kapeldeur in het Duitse Wittenberg. Luther heeft veel geschreven en gepubliceerd. Nog steeds staat zijn boodschap als een paal overeind. Wat minder bekend is, is dat Luther ook fantastisch schelden kon. Een aantal jaar geleden kwam ik via Twitter op een Lutheran Insulter . Twitter was toen nog een plek waar dit soort dingen gedeeld werden. Gelukkig bestaan er nog steeds blogs om dingen te delen. Via deze link kun je je eindeloos laten beledigen en uitschelden door Luther.   Wat favorieten: A seven-year-old child, indeed, a silly fool, can figure it out on his fingers - although you, stupid ass, cannot understand anything. En:  A natural donkey, which carries sacks to the mill and eats thistles, can judge you - indeed, all creatures can! For a donkey knows it is a donkey and not a cow. A stone knows it is a stone; ...

Binnenkort is er weer een boekverkoop en voorafgaand daarvan wordt er een ronde door alle boekenkasten gemaakt. Omdat een bibliotheek nu eenmaal een beperkt aantal meters aan planken heeft, moeten er zo nu en dan boeken worden afgeschreven. Ze worden verkocht voor een klein prijsje. Nu lijkt zo’n bibliotheekboek met hufterprove kaft en sticker op de rug niet aantrekkelijk in bezit te hebben, maar doorgaans staat er voor aanvang van een boekverkoop al een flinke rij popelende mensen. Boeken worden afgeschreven als ze: - ouder dan 10 jaar zijn - meer dan 2 jaar niet zijn uitgeleend - meer dan 100 keer zijn uitgeleend Bij de sectie ‘Kunst’ een levensgroot boek met de werken van Rembrandt. Meer dan 2 jaar niet uitgeleend. Afschrijven zou eigenlijk zonde zijn. Ik besloot hem neer te leggen op een displaytafel, met opengelslagen pagina’s waarop een bekend schilderij stond. Binnen 10 minuten was ‘ie uitgeleend. Afgelopen week besloot ik een ronde door de stripboeken te doen. Op een k...