JMZWAAN

2015, een doordeweekse zomerse dag. Aan tafel zitten mijn vader, moeder, zusje en ik. In het midden van ons staat een schaal lasagne, waar we van eten. Er wordt aangebeld. Even later rollen twee mensen een enorme koffer de kamer binnen. Uit de koffer komt een doosje, daaruit een plastic zakje, daaruit weer een plastic kokertje. Uit een verpakking komt een wattenstaafje tevoorschijn. Of mijn vader even ‘ aaah ’ wil zeggen. Een paar weken later krijgt hij een telefoontje: er is een match. 2025, Hemelvaartsdag. Door een miezerregen trappen mijn vader, mijn twee broers en ik door de duinen. We stallen de huurfietsen en beklimmen een duintop. Een Duitse bunker zien, wat ginnegappen, wat plaatjes schieten. Dan lopen we het paadje op dat naar de plek leidt. Als we merken dat we er bijna zijn, worden we stuk voor stuk iets stiller. We openen het poortje en lopen naar binnen. Daar doen we wat mensen doen als je iets wilt zeggen, maar niet weet wat te zeggen: benoemen wat je ziet. Kijk...

Gisteravond tijdens een lezing over haar boek en tentoonstelling, liet Mandy van Dijk een foto zien van de ‘Makjan’. Een torpedoboot die ten tijde van de Eerste Wereldoorlog in de haven van Urk lag om ontsnapte krijgsgevangenen terug te brengen naar Duivelseiland .  Urk kent ook een straat ‘Makjan’. Heb ik altijd een beetje een vreemde straatnaam gevonden en ik wist nooit waar de term zelf op sloeg. Het zal wel iets uit de Zuiderzeetijd of iets nautisch zijn, dacht ik tot voor kort, of een zeebank. De omliggende buurten heten immers Ankerplaats en Middelbuurt. Ook heet er een straat, nooit geweten, ‘Havelaar’. Vernoemd naar de veerdienst tussen Urk en Kampen, zo begreep ik van een erfgoeddeskundige. Maar wat betekent Havelaar zelf dan? Misschien een vogelsoort? Na wat zoeken op Google kwam ik niet verder dan dat Havelaar afkomstig is van Max Havelaar, de 19 e -eeuwse koloniale aanklacht van Multatuli. En Indonesië is ook meteen de link met Makjan. Want urenlange zoekpogingen...

Nu te zien, op een streamingsdienst overal maar dan ook overal aanwezig… ANDOR SEIZOEN 2 Er gloort hoop voor het sterrenstelsel! Fanatieke nerds leggen hun plastieken lichtzwaarden neer en werpen hun zelfgemaakte Jedimantels af. Legers van de CULTURE WARS schudden elkaar de hand. Na jaren van matige films en series ziet het op winst beluste HUIS VAN DE MUIS het nu zelf ook: misschien eens een goed verhaal vertellen in plaats van al die malle fratsen. ANDOR, een serie van schrijver Tony Gilroy, beleeft haar tweede en laatste seizoen. Een serie vernoemd naar een bijrol uit een prequel, waar deze serie dan weer een prequel van is. Kan dat ooit goed zijn? Slaap op uw twee oren: het is het misschien wel het beste dat het sterrenstelsel ooit heeft gezien. Weet je nog waar de vorige series over gingen? Ik ook niet. Maar deze serie, vrij van de Force, lichtzwaarden en GOEDKOPE FANSERVICE, behandelt serieuze thema’s als fascisme, bureaucratie, opstand en rebellie. Verpakt in een spannende s...

Op een voormalig fabriekscomplex in Apeldoorn konden afgelopen week verschillende programmamakers van bibliotheken bij elkaar komen voor een ‘netwerk- en inspiratiedag’. Samen met een collega had ik ons aangemeld en waren we naar de Veluwehoofdstad komen tuffen. Het doel van de dag: geïnspireerd worden. Bij binnenkomst moesten we in een kermisautomaat een bolletje omhoog grijpen. Daarin zat het programma dat we konden bijwonen. De automaat besloot voor ons allebei ‘controverse’. De andere optie was ‘ontmoeting’. De opening werd gedaan door futuroloog Tessa Cramer, die vertelde over hoe bibliotheken een rol kunnen spelen in het ontwerpen van mogelijke toekomsten. Bij het onderdeel ‘controverse’ schoven Rixt Hulshoff Pol van het Wereldmuseum, en schrijver en politicoloog (en professioneel druktemaker) Mounir Samuel aan om te spreken over de kunst van gesprekken die schuren, confronteren en verbinden. Van Samuel en Hulshoff Pol moesten we tot twee keer toe van plek verwisselen e...

Bij gebrek aan beter hadden we ons op zaterdagavond rond een televisietoestel verzameld. De tafel was gevuld met hapjes en drankjes, je weet wel, zoals dertigers hun zaterdagavond vormgeven. Zoals we ooit lyrisch waren over een nieuw drankje of cocktail in de kroeg, raken we nu opgewonden van een nieuw ontdekte humusdip in de supermarkt. Helemaal niet erg: ben dol op humus. Vanuit het beeldscherm knalde de bombarie van ’s werelds grootste muziekevenement de woonkamer binnen. We keken naar acts vol licht en geluid, met tussendoor blokjes stijve Europese presentatie en bijhorende ongemakkelijke humor. Tussen alle ellende door af en toe een inzending die ons wist te bekoren. Eurovisie is ergeren. Eurovisie is verbazen. Eurovisie is droevig besluiten dat dit het beste is wat tweeduizend jaar beschaving en cultuur voortbrengt. Hoort er allemaal bij: het geeft sjeu aan de avond. Van alle inzendingen die aan ons voorbijtrokken kan ik mij een week later niet veel meer herinneren. Als ik ...

Op een zeker moment ben ik begonnen met het nummeren van blogposten. Dat had verder geen specifieke reden, anders dan dat het hekje een geinig teken is.  Het aantal geschreven blogs klopte dus niet met de nummering. Hindert verder niks, maar toch fijn als het klopt. Daarom heb ik het toch maar aangepast.  De een-na-laatste blogpost heeft dus in plaats van #182 nu #248. En zo zitten we zomaar al op #250. Een mooi moment voor een blogpost over het bloggen zelf. Wat bevindingen na 250 blogposten, en misschien wat tips als je zelf wilt beginnen met bloggen. De noodzaak: waarom blog ik eigenlijk? Een vraag die je beter kan stellen als ‘waarom maak ik eigenlijk?’ Ik denk dat iedereen die iets maakt de vreemdsoortige noodzaak herkent om gedachten, gevoelens of beleving vorm te geven. In dit geval gaat het om tekst en zo nu en dan eens een tekening of afbeelding. En soms lees je iets, zie je iets of maak je wat mee waarvan je denkt: dit is té leuk of interessant om niet te de...

  Als bedankje voor het mede-organiseren van een polderavond onlangs, had ik een boekenbon gekregen. Daar was ik blij mee, want boekenbonnen = altijd goed. Het voordeel is dat je ze kunt bewaren en inzetten als er een leuk boek verschijnt. En er verschijnen veel leuke boeken dit jaar. Eén daarvan is het boek van misschien wel mijn favoriete podcast: Alle Geschiedenis Ooit. De waarde van de boekenbon correspondeerde ook nog eens lekker met de aankoopprijs van dit boek, wat de aanschaf ervan liet voelen als een echt cadeautje. Arco Gnocchi, Nynke de Jong, Thom Aalmoes en Andrea Huntjes vertellen in dit pareltje van een uitgave 100 verhalen uit de Nederlandse geschiedenis ‘waar je hoge ogen mee gooit’. Denk aan de mislukte staatsgreep van 1947, de dood van de broers De Witt, de grondleggers van de rock- ‘n-roll in Nederland (de Indorock!), die keer dat the A-team naar Nederland kwam en nog zoveel meer verhalen. Fijne hapklare brokjes vaderlandse geschiedenis. Het boek wordt...

In Libanon ligt het stadje Byblos. Het telt zo rond de 44.000 inwoners. Omdat het aan de Middellandse zee ligt heeft het stadje een haventje. Verder gebeurt er niet zoveel. Dat was vroeger anders. Al in de bronstijd was de haven één van de belangrijkste in de Levant. Vanuit Byblos ging er cederhout naar Egypte, en vanuit daar kwam papyrus terug. De Grieken waren dol op papyrus en wisten hun weg naar Byblos te vinden. Ze kochten daar papyrus in hele bulken. En vanwege de plek waar ze het kochten, kregen zulke bulken papyrus de naam Biblion . Dit woord ging ook ‘geschrift’ of ‘boek’ betekenen, toen ze op een zeker moment ontdekten dat papier inbinden misschien handiger is dan oprollen. Biblion. Klinkt het al bekend? De Romeinen zouden het later verbasteren tot Biblia , toen een zeker boek met een opvallende verzameling aan verhalen steeds populairder werd. Bijbel, Bible, Bibel, Bibbia of bíblia; alle titels van dit boek komen hier vandaan. Het woord bijbel betekent dus eigenlij...

Samen met collega Willy stond ik eens op een regenachtige voorjaarmiddag onder de plastieken tentdoek van M&M grill in Emmeloord, een mobiele kebabzaak die iedere donderdag hongerige poldermonden voert. Rond het middaguur, kosteterstijd , werden we een beetje flauw, zoals dat heet. We waren toe aan iets hartigs. De mobiele kebabzaak werd voorgesteld en ik reageerde er ietwat sceptisch op. ‘Die is heel goed!’, riep een andere collega. En toch, twijfel. Wie de broodjes van Dönerland gewend is laat zich niet snel meer overtuigen. Maar daar stonden we, en de goedgevulde broodjes – dat moet gezegd – vielen niet tegen. ‘Doen we de volgende keer Dönerland’ stelde collega Willy voor. ‘Ja, of een andere, eens kijken wat Emmeloord allemaal te bieden heeft,’ antwoordde ik met een volle mond. ‘Kunnen we er gelijk een vergelijkend warenonderzoek van maken.’ Het idee voor een geinig mini-projectje was geboren. Op de eerste dag van een vrije week appte ik voor de gein het onderstaande: ...

Om de tijd wat te doden in het vliegtuig, had ik vooraf een aflevering van De Grote Podcastlas gedownload. Eén van mijn favoriete afleveringen over de één van mijn favoriete landen: België.   België is een land met een bestuurlijke indeling dat zo ingewikkeld is dat ik het hier vanuit het blote hoofd niet kan samenvatten. In de aflevering kwamen zoveel informatie en weetjes voorbij, dat ik hem simpelweg nog een keertje wilde luisteren. Je hebt natuurlijk het Nederlandstalige deel en het Franstalige deel. Vlaanderen en Wallonië. De inwoners uit beide delen noemen zichzelf Belg, maar een Vlaming is geen Waal en een Waal geen Vlaming. Het land kun je opdelen in verschillende grenzen: een taalgrens, een bestuurlijke grens en een grondstoffengrens. Om ongelijkheid te voorkomen, want ze voelen zich allebei nog wel eens in de kuif gepikt, wordt er een (hoe toepasselijk) wafelijzerpolitiek toegepast. Wordt er in het zuiden aan een groot infrastructureel project gewerkt, dan mag ...

De laatste dagen van de stedentrip naar Barcelona.  Tibidabo Vanaf ons balkon zagen we de Tibidabo liggen, de hoogste heuvel van de bergketen Serra de Collserola, die de grenzen vormen van de stad. Heuvels, en alles hoger dan tien meter, trekken altijd mijn aandacht. Gewend aan een omgeving met enkel vlak land maken weten ze nu eenmaal altijd de aandacht te trekken. Bijna uitdagend: kom maar, beklim mij maar. Bedwing me. De metro in, overstappen op de trein, tenslotte plaatsnemen in een automatisch kabeltrammetje en huppakee, daar gingen we. Het stationnetje van de kabeltram was typisch zo’n gezellig Europees bouwwerkje zoals je die ziet voorbijkomen in Rail Away , het onvolprezen reisprogramma van de EO. De heuvels waren aangenaam groen, de sfeer prettig relaxed . Als je ooit een paar dagen in een stad bent, zoek dan een activiteit buiten de stad, je knapt ervan op. Bij het uitstappen van de kabeltram schoot een groepje wielrenners ons voorbij. Zij waren ook aan het bedwinge...

Toen ik een paar dagen geleden bij Jos langskwam om de laatste dingetjes te regelen voor onze stedenstrip naar Barcelona, bleek dat we ruim te laat waren met het reserveren van een ticket. Over twee weken en nogwat dagen, dan was er wel weer een ticket vrij. Vanochtend besloten we na ons ontbijt toch de beroemde kerk met eigen ogen te zien. Bij het verlaten van de ondergrondse stonden we direct onder de Sagrada Famalia. Samen met nog ongeveer 800 andere bezoekers gooiden we onze hoofden in de nek om de torens te bekijken. We liepen een rondje rond de kerk, ontweken regenplassen en selfiesticks, een waterig zonnetje brak door. Tijdens een bekkien op een terras, onder de Sagrada, scheet een stadduif op me neer. Tegen toeristen protesteren doet ieder op zijn eigen manier.   Een uur daarvoor had ik bij het opensnijden van een stug pistoletje mezelf in de wijsvinger gesneden. ‘Pas nou op,’ had Jos nog gezegd, ‘de pistoletjes hier zijn anders als die bij ons’. Het hotelpersoneel sc...

We zijn in de stad die in 2024 meer dan 15 miljoen bezoekers trok. Voor 2025 mogen ze er twee namen bij zetten. De inwoners zijn niet altijd blij met toeristen. Steeds vaker klinkt er protest tegen massatoerisme. Onlangs werden bezoekers in een toeristenbus bespoten met waterpistolen. Gelukkig zijn wij, met onze rugtassen, camera’s en selfiesticks, geen doorsnee toerist. Alles in deze stad is ingericht op toerisme. Als je een bekend park wilt zien, dien je van tevoren een kaartje te reserveren, met tijdslot. Een bezoek aan de bekende kerk: weken van tevoren regelen. Daar kwamen wij achter, toen we misgrepen. Het licht valt er zo mooi naar binnen toe in de namiddag. Dat hadden we graag willen zien. Niet getreurd. Er valt nog genoeg te zien en te doen. Het vertrek gisteren verliep rommelig. Paspoort kwijt, overal gezocht, gevonden onder een laatje. Veel te laat vertrokken richting Schiphol. Ons verontschuldigen bij de geïrriteerde Schipholdame. Opgelucht plaats nemen in het vli...